Als men over verslaving spreekt, denk je niet meteen aan medicatieverslaving. Toch is het een verslaving die vaak voorkomt. Onder medicatieverslaving verstaan we net zoals bij andere vormen van verslaving de afhankelijkheid van een bepaald middel. Deze afhankelijkheid uit zich zowel lichamelijk als psychisch. Om deze reden is het des te moeilijker om een verslaving te doorbreken, omdat we kunnen spreken van meerdere vicieuze cirkels, namelijk de lichamelijke en de psychologische. Sommigen beargumenteren ook dat er bij een aantal vormen van verslaving zelfs nog andere factoren in het spel zijn.
Wat is een medicatieverslaving?
Als je een medicatieverslaving hebt, ben je geheel afhankelijk van medicatie. Onder medicatie verstaan we zowel pijnstillers als peppillen als kalmeringspillen enzoverder. Een vaak voorkomende angst bij mensen met medicatieverslaving is dat ze niet langer controle hebben over bepaalde situaties zonder de medicatie. Daarom kan medicatie voorgeschreven door een arts voor een tijdelijke periode soms moeilijke stopgezet worden en ontwikkelt deze persoon een medicatieverslaving.
Mocht je na je medicatieverslaving beslissen te stoppen met het innemen van deze medicatie, kan dit tijdelijk bepaalde gevolgen met zich meebrengen. Deze gevolgen zijn ook gekend als ontwenningsverschijnselen.
Hoe vaak komt medicatieverslaving voor?
Medicatieverslaving lijkt des te vaker voor te komen en raakt alle lagen van de bevolking. We kunnen zelfs een stapje verder gaan en zeggen dat medicatieverslaving beter aanvaard wordt door onze maatschappij dan andere vormen van verslaving, omdat bepaalde aspecten of factoren, die doorgaans geassocieerd worden met andere vormen van verslaving, minder gelinkt zijn aan medicatieverslaving. Hier hebben we het dan vooral over illegale praktijken en het beperken van de verslaving tot bepaalde bevolkingsgroepen.
Vormen van medicatieverslaving?
Medicatieverslaving houdt een breed spectrum van medicatie in. Om je een beter zicht te geven op wat een medicatieverslaving nu precies inhoudt, sommen we hieronder enkele van de meest voorkomende pillen op, die geassocieerd worden met een medicatieverslaving.
Medicatieverslaving? Ben je verslaafd aan kalmeerpillen?
Verslaving aan kalmeerpillen is de derde grootste verslaving die er bestaat. Na sigaretten en alcohol worden meer dan 10 miljoen voorschriften voor slaapmedicatie of kalmeermiddelen voorgeschreven. De medicatieverslaving aan kalmeerpillen was voornamelijk een probleem in de jaren '80 en '90, maar bestaat vandaag de dag nog steeds. Net zoals andere vormen van verslaving, blijven mensen vaak na hun voorschrift verder gebruiken of gebruiken ze meer dan voorgeschreven. Als we spreken van een medicatieverslaving aan kalmeerpillen hebben mensen dus een bepaalde hoeveelheid kalmeerpillen nodig om 'normaal' te kunnen functioneren.
Natuurlijk raak je niet verslaafd als je één kalmeerpil inneemt. Een verslaving ontwikkelt zich pas als je gedurende een bepaalde tijd regelmatig kalmeerpillen inneemt. Meestal wordt er gepraat over een periode van 2 maanden. De meeste bronnen identificeren deze periode, omdat op dit moment het risico op een medicatieverslaving des te groter wordt na het regelmatig innemen van kalmeerpillen. We spreken pas echt van een verslaving als je na een jaar nog steeds de medicatie regelmatig inneemt.
Medicatieverslaving? Ben je verslaafd aan pijnstillers?
De medicatieverslaving aan pijnstillers is anders dan die aan kalmeerpillen. Aangezien je de meeste pijnstillers zonder doktersvoorschrift kan krijgen, is er geen kans dat je lichaam hier verslaafd aan kan worden. Het kan echter wel voorkomen dat mensen verslaafd raken aan pijnstillers, die in bepaalde mate codeïne bevatten. Codeïne wordt vaak gemengd met minder sterke pijnstillers. Deze pijnstillers mogen dan nog steeds zonder voorschrift verkocht worden. Een voorbeeld van zo'n soort pijnstiller is paracetamol.
De vicieuze cirkels van medicatieverslaving?
Zoals eerder vermeld zijn er verschillende niveau's waarop je afhankelijk kan worden van medicatie. Hieronder sommen we de grootste vicieuze cirkels van afhankelijkheid op, waarmee mensen met een medicatieverslaving te maken krijgen.
Het effect op het lichaam
Mensen met een medicatieverslaving beginnen vaak met het innemen van medicatie om een bepaalde pijn te verdoven of een ingrijpende gebeurtenis te vergeten, maar na een tijdje is ook het lichaam verslaafd. In het begin is het lichaam niet gewoon de stof binnen te krijgen, dus zal je vrij snel effect krijgen; na een tijde zal je echter steeds meer dienen te gebruiken om hetzelfde niveau of hetzelfde effect te blijven ondervinden. Je hebt dus steeds meer nodig, anders raak je uit je roes.
Daarnaast, door de hoge en frequente consumptie van de medicatie, gaat je lichaam het innemen van de stof als normaal beschouwen. Dit wil zeggen dat je lichaam na een tijdje de stof zal nodig hebben om normaal te functioneren. Als je dan toch beslist om te stoppen, krijg je te maken met een heleboel ontwenningsverschijnselen, wat voor vele mensen een "con" is om te stoppen met hun medicatieverslaving. Deze ontwenningsverschijnselen kunnen namelijk zo intens zijn dat het vele mensen afschrikt te stoppen. Ze kunnen zelfs heviger zijn dan de reden waarom ze in eerste instantie naar medicatie grepen. Een aantal voorbeelden van deze ontwenningsverschijnselen zijn:
- Krampen
- Spierpijn
- Zweten
- Beven
- Pijn
- Misselijkheid
- Sombere stemming
Bovendien kan het lang duren eer sommige middelen volledig uit je bloedbaan verdwenen zijn. Zo kan de halveringswaarde van valium bijvoorbeeld oplopen tot 8 dagen. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor Chlordiazepoxide en Flunitrazepam. Het is dus niet omdat je stopt met innemen van een bepaald middel, dat dit meteen uit je bloed verdwenen is en eventuele gevolgen meteen een halt toeroept.
Het effect op je geest
Misschien een van de belangrijkste componenten van een medicatieverslaving is de mentale afhankelijkheid van de medicatie. Hier ligt vooral de reden waarom iemand begint te gebruiken. Vaak is dit om een ingrijpende gebeurtenis te vergeten of de pijn ten gevolge van een pijnlijk moment te verdoven. Verslaving en ook medicatieverslaving worden vaak gelinkt met depressie, maar ook met slaapproblemen of lichamelijke pijn.
Het effect van een medicatieverslaving op je geest gaat dus over het effect op je gedachten, gevoelens en het gedrag dat hieruit voortkomt. Aangezien de medicatieverslaving veel mensen helpt bij het verdoven van iets pijnlijks, wordt de verslaving als iets positiefs aanzien, bijna als een soort beloning, zoals dat bijvoorbeeld het geval is bij sigaretten.
Net zoals het lichaam ondergaat de geest een aantal ontwenningsverschijnselen eens je stopt met de medicatie. Zo kan dit angst en depressie veroorzaken, maar ook het "heropborrelen" van de pijn die je net wilde wegstoppen. Daarom komt het vaak voor dat mensen een ander middel innemen om met deze ontwenningsverschijnselen om te gaan.
Gevolgen van een medicatieverslaving?
Ondanks de voordelen die de medicatie lijkt te hebben, zijn er een heel aantal nadelen verbonden aan de verslaving op zich en bovendien aan het langdurig innemen van medicatie. Daarnaast komen de problemen terug eens je stopt met het innemen van de medicatie.
Een medicatieverslaving kan ervoor zorgen dat je lichamelijk minder alert bent. Het kan ervoor zorgen dat het lichaam achteruit gaat op meerdere vlakken. Aangezien de meeste mensen echter zo normaal mogelijk hun dagelijkse taken proberen verder te zetten, merken ze vaak dat alles moeilijker wordt door de verslaving. Bijvoorbeeld, je valt ten gevolge van minder alertheid en een vertraagd reactievermogen en je breekt je arm. Dit komt vaak voor bij mensen met een medicatieverslaving. Bij oudere mensen kan dit zelfs ingrijpende gevolgen hebben tot zelfs gedwongen opnames als gevolg van een langdurige medicatieverslaving.
Naast de lichamelijke gevolgen zijn er ook nog de psychische gevolgen. Een verslaving zal er na een tijdje voor zorgen dat je geen "vrije keuzes" meer kan maken. Dit wil zeggen dat veel van je gedachten, emoties, maar ook gedrag beïnvloed worden door je medicatieverslaving. Het kan dus zijn dat je het gevoel hebt jezelf kwijt te zijn of je helemaal anders gedraagt dan je vroeger zou doen.
Wat veel informatieve bronnen niet vermelden, is dat een medicatieverslaving waarschijnlijk ook een zeer grote invloed zal hebben op je relaties. Vaak beginnen mensen met een medicatieverslaving zich te isoleren, omdat ze hun verslaving willen geheimhouden. Door de veranderingen in gedrag, komt het ook vaak voor dat mensen je niet meer herkennen. Je zal bijvoorbeeld beginnen liegen om zo je medicatieverslaving toch maar geheim te houden. Al deze veranderingen kunnen je sociale relaties erg beïnvloeden. Het is vanzelfsprekend dat deze veranderingen zo goed als in alle gevallen erg negatieve gevolgen hebben op sociale relaties, zoals ruzies, echtscheidingen, breuken, ....
Hoe behandel je een medicatieverslaving?
Net zoals bij andere vormen van verslaving zijn er verschillende opties om een medicatieverslaving te behandelen. Als je op zoek bent naar een behandeling voor je medicatieverslaving, is het nuttig je dokter op de hoogte te houden van de verslaving en welke stappen je onderneemt. Op die manier kan deze je lichamelijk beter opvolgen.
Verder mag je natuurlijk niet vergeten een belangrijk aspect van de medicatieverslaving aan te pakken, namelijk de psychologische kant ervan. Aangezien verslaving vaak ontstaat vanuit een ingrijpende gebeurtenis en het creëren van de verslaving als een ongezonde gewoonte om met deze gebeurtenis om te gaan, is het nuttig aan de hand van therapeutische technieken te werken aan het leren omgaan met bovenvermelde gebeurtenis en ook het kiezen van gezonde gewoontes om hieraan het hoofd te bieden. Dit is waar Mijn Kwartier je bij helpt. Mijn Kwartier werd ontwikkeld door psychologen en artsen en ondersteunt je dagelijks bij deze nieuwe uitdagingen. Bovendien kan de duur van de behandeling door jou zelf gekozen worden, wat herval vermindert. Daarnaast zal je ook technieken leren, die je preventief helpen tegen het ontwikkelen van een nieuwe medicatieverslaving!
