Depressie houdt veel meer in dan alleen somberheid of een neerslachtig gevoel. Om je alle symptomen van depressie te laten ontdekken, hebben we een artikel gewijd aan de diepere betekenis van de symptomen van depressie. Je kan namelijk op verschillende sites terugvinden wat de erkende symptomen zijn van depressie, maar wat houden deze symptomen nu in? Hoe moet ik ze interpreteren?
Om je een overzicht te geven van de symptomen van depressie, hebben we ons gebaseerd op de DSM (diagnostic and statistical manual of mental disorders) om de symptomen van depressie te beschrijven. De DSM is een diagnosemiddel, gebruikt door Amerikaanse verzekeringsbedrijven om een 'diagnose' depressie te kunnen stellen. Deze handleiding wordt door de meeste psychiaters gebruikt om een diagnose te kunnen stellen.
We willen hierbij even opmerken dat een 'diagnose' depressie je inzet tot genezing niet mag beïnvloeden. Stel je voor dat je slechts 4 symptomen hebt, terwijl de DSM zegt dat er 5 aanwezig moeten zijn. Het is dan nuttig om je hier niet blind op te staren, maar te weten dat jij de stap tot genezing kan zetten. Jij kan je lijden aanpakken, met of zonder diagnose.
In dit artikel zullen psychische symptomen van depressie en lichamelijke symptomen van depressie opgedeeld worden, zodat je een duidelijk beeld krijgt hoe lichaam en geest met elkaar in verbinding staan.
Psychische symptomen van depressie
Prikkelbaarheid
Als je prikkelbaarheid leest, denk je misschien niet meteen aan een depressie. Toch komt prikkelbaarheid vaker voor bij depressie. Je hebt minder geduld als iets niet volgens jouw behoeftes gaat en je zal dus ook sneller reageren. Bij een depressie kan je om alles kwaad worden. Het hoeft niet rationeel te zijn om er prikkelbaar van te worden. Zo kan je bijvoorbeeld kwaad worden door iets dat je op TV ziet. Deze prikkelbaarheid wordt ook wel ‘onlustgevoelens’ genoemd. De irritatie lijkt een gewoonte te worden.
In veel gevallen zijn mensen prikkelbaar omdat ze het gevoel hebben dat er geen plaats is voor hen of dat er geen aandacht gegeven wordt aan hun noden. Ondanks dat je misschien zal denken 'dat je niets waard bent', heb je toch graag dat je persoon aandacht krijgt en dat er plaats gemaakt wordt voor jou. Als je het gevoel hebt dat er geen plaats is voor jou of er een onevenwicht is tussen de mate waarin er naar jou geluisterd wordt en naar iemand anders, kan dit prikkelbaarheid veroorzaken.
Schuld- en angstgevoelens
Het lijkt wel alsof alles jouw schuld is. Alles wat er misgaat in jouw leven en het leven van je dierbaren, is allemaal jou schuld. Soms denk je dat je er niets mee te maken hebt, maar op één of andere manier zal iemand/zullen je hersenen je duidelijk maken dat het toch jouw fout is.
Als je depressief bent ervaar je vergaande schuld- en angstgevoelens. Je gaat je na een tijdje ook angstig voelen, omdat je het gevoel hebt dat je moet opletten wat je zegt en doet. Als je dit niet doet, zal je wel weer iets verkeerds doen, zodat je weer de schuld krijgt.
Als je een depressie hebt is het niet gemakkelijk om iets te relativeren en pak je vaak ook kritiek zwaarder op dan deze bedoeld is. Is dit jouw fout? Nee, omdat je kritiek als een soort emmer kan zien. Je krijgt kritiek en bij depressie zit je emmer al vol, zodat er niets anders bij kan. De depressie zal er dus voor zorgen dat je nieuwe kritiek niet op een goede manier integreert of accepteert. Hier is het nuttig om voor een andere manier van aanpak/ een andere 'coping stijl' te kiezen. Een 'coping stijl' is de manier waarop je met dingen die gebeuren in je leven omgaat. Hier kan therapie je bij helpen.
Minder gevoel/apathie
Als je depressief bent en bijgevolg symptomen van depressie ervaart, voel je je vaak apathisch. Apathisch is het gevoel dat je krijgt als je je leeg voelt. Het lijkt wel of je geen emoties meer voelt en alsof dingen je niet meer lijken te raken.
Dit is geen leuk gevoel, omdat je daardoor ook geen geluk meer ervaart. Het lijkt alsof al je gevoelens uitgeschakeld werden en plaats gemaakt hebben voor een gevoel van leegte.
Negatief denken over jezelf/laag zelfbeeld
Een van de belangrijkste symptomen van depressie is een laag zelfbeeld. Je zal moeilijk met kritiek kunnen omgaan en je prikkelbaar voelen, omdat je laag zelfbeeld het niet aankan nog extra kritiek te integreren.
Als je depressief bent, heb je vaak een lijstje met alles dat je aan jezelf wil veranderen. Deze lijst lijkt maar door te gaan, wat je ook niet meteen een goed zelfbeeld geeft.
Het is correct dat bijna niemand niets zou willen veranderen aan zichzelf, maar bij depressie is dit uit proportie. Je kan nauwelijks nog iets positiefs over jezelf zeggen, maar iets negatiefs is niet moeilijk. Je voelt je waardeloos. Je kunt jezelf bijvoorbeeld lelijk, onaantrekkelijk, stom, oninteressant, … vinden.
Onzekerheid
Je bent jezelf niet meer, hebt een lijst met negatieve eigenschappen, ... Dit gaat je bijgevolg ook niet zekerder van jezelf maken. Als je depressief bent, heb je vaak nood aan bevestiging, omdat je zelf niet meer weet waar je nu goed aan doet en waaraan niet. Deze nood aan bevestiging is vaak zo groot, dat mensen hier niet aan kunnen voldoen en jij je onzekerder gaat voelen.
Dit is een vicieuze cirkel die niet altijd even gemakkelijk aan te pakken is. Onzekerheid zal op zijn beurt ook schuld- en angstgevoelens uitlokken, omdat je niet zeker bent over je eigen beslissingen.
Door deze onzekerheid in combinatie met andere symptomen van depressie kan het zijn dat je je liefst zo veel mogelijk op de achtergrond houdt, zodat niemand je ziet of opmerkt. Je staat niet graag in de spotlights en wil vaak ook gewoon 'met rust gelaten worden'.
Denken dat alles zinloos is
Als je depressie symptomen ervaart, heb je het gevoel dat je er niets aan kan veranderen. Je denkt toch niet sterk genoeg te zijn, zodat je niets doet om de situatie aan te pakken. Je hebt dus het gevoel dat alles zinloos is.
Dit gevoel kan je bijvoorbeeld ook hebben over bepaalde dingen die je 'moet' doen, zoals werken of studeren, je tanden poetsen, ... Je ziet er het nut vaak niet meer van in, zodat je ook niet meer met volle zin deze dingen zal doen. Iets doen wat je niet leuk vindt of waar je het nut niet van inziet maakt je niet gelukkig, waardoor de depressie in een vicieuze cirkel zal terecht komen.
De gedachte is vaak: “Wat maakt het allemaal uit, het heeft toch geen zin.” Het gevolg is dat je je futloos voelt en in niets meer zin hebt.
Concentratieproblemen
Als je depressief bent, zal je vaak ook eerst geheugen- en concentratieproblemen ondervinden. Doordat je constant piekert of je hersenen uitput met de gedachtes 'wat je fout deed', zullen je hersenen niet veel energie meer overhebben om zich te concentreren.
Je zal merken dat je bijvoorbeeld op school of op het werk er niet met je volledige aandacht bij kan zijn, zodat taken vaak veel langer zullen duren of je meer fouten begint te maken.
Ook een gesprek volgen of iets doen in je vrije tijd kan moeilijk zijn. Doordat je brein uitgeput is, is bijna alles wat een cognitieve inspanning vraagt na een tijdje teveel. Zoals bijvoorbeeld een gesprek volgen. Dit kan na een tijdje moeilijk worden, omdat je zo moe bent.
Piekeren
Piekeren is één van de belangrijkste symptomen van depressie die de vicieuze cirkel achter depressie vaak in gang zal zetten. Als je je depressief voelt, kan het zijn dat je lang nadenkt over wat jouw schuld is of wat je beter had kunnen doen, omdat je deze 'fouten' wil vermijden. Na een tijdje kan je ook vooraf beginnen nadenken hoe je bepaalde situaties wil aanpakken, om zo 'fouten' te kunnen vermijden.
Daar blijft het niet bij. Als je piekert, zal je op deze vragen vaak geen antwoord vinden, omdat je gedachtes te snel gaan. Ze gaan zo snel, dat ze het oplossingscentra van je hersenen voorbij vliegen, waardoor je geen oplossing zal vinden. Omdat je geen oplossing vindt, zal je vaker en meer nadenken, wat het piekeren in stand blijft houden.
Na een tijdje kan je gedachten niet meer van elkaar onderscheiden en blijf je nog maar met één gedachte zitten: 'Je kan het niet'.
Beslissingen uitstellen
Je zal vaak beslissingen uitstellen wanneer je depressief bent, omdat je je niet capabel voelt om beslissingen te nemen. De gedachtes 'ik kan het niet' en 'ik maak toch alleen maar fouten' en 'alles wat fout gaat is mijn schuld' zullen ervoor zorgen dat je niet zeker bent van een beslissing en dat je deze vervolgens ook zal uitstellen.
Daarnaast heb je ook niet veel zin om nog iets te doen bij een depressie, omdat je het gevoel hebt dat je 'toch niets succesvol kan ondernemen'. Alle situaties eindigen toch in hetzelfde: jij piekert op de bank of je nu geen fouten hebt gemaakt en wat je beter had kunnen doen.
Traag denken
Je gedachten gaan langzaam of lijken zelfs stil te liggen als je een depressie hebt. Samen met je apathisch gevoel zal je het gevoel hebben na een tijdje aan niets meer te kunnen denken. je brein zit zo vol en het brengt je toch nergens naartoe. Je blijft wel overtuigd van het idee dat alles jouw schuld is en je toch niets goed kan doen, maar tegelijk wil je zo liefst mogelijk aan niets meer denken.
Als je deze fase hebt bereikt, is je geest al vrij uitgeput van het piekeren, waardoor het geen energie meer overheeft. Als iemand je dan zal vragen wat je denkt, zal het antwoord vaak 'niets' zijn. Je wil aan niets meer denken en ziet ook het nut er niet meer van in.
Twijfelen aan de zin van het leven
Bij depressie kan je minder zin hebben in het leven, omdat je het nut van bepaalde dingen vaak niet meer inziet. Je denkt: “Het verandert niet meer, mijn leven is niet nuttig.” Soms kunnen deze gedachten leiden tot suïcidale neigingen.
Lichamelijke symptomen van depressie
Hoofdpijn en andere pijnklachten
Hoofdpijn komt vaak voor als je al een tijdje depressief bent. Als er sprake is van depressie symptomen, is hoofdpijn bijna altijd aanwezig. Hoofdpijn zal na een tijdje ontstaan als depressie symptoom, omdat je vaak piekert. Door het piekeren put je je hersenen uit, zodat je niet meer helder kan nadenken en hoofdpijn krijgt.
Hoofdpijn, of zelfs migraine, is een vaak voorkomend probleem bij jongeren en volwassenen. Uit onderzoek blijkt zelfs dat meisjes in de puberjaren die een depressie ontwikkelen een verhoogde kans hebben ook migraine te ontwikkelen. Ons brein is dus delicaat en ondervindt vaak als eerste een gevolg van depressie symptomen.
Naast ons hoofd zijn er ook andere lichaamsdelen die pijn kunnen vertonen ten gevolge van depressie symptomen. Deze klachten omvatten bijvoorbeeld:
- Drukkend gevoel op de borst
- Gevoel dat je een steen op je hart hebt
- Knoop in je maag
- Hartkloppingen
- Hyperventileren
Slaapproblemen
Bij het ervaren van depressie symptomen zal je ook merken dat slaap niet meer zo vlot gaat als vroeger. Ofwel heb je problemen om in te slapen, ofwel word je steeds vaker wakker gedurende de nacht. Deze twee symptomen kunnen ook samen voorkomen. Doordat je lichaam zich niet in een ruststaat kan zetten en je blijft piekeren, ervaren veel mensen met depressie ook een gevolg op hun slaapritme.
Slaapproblemen zullen je nachten verkorten en je het gevoel geven dat je niet goed uitgerust bent. Misschien probeer je hierop een oplossing te vinden, maar dit eindigt bij veel mensen in meer piekergedrag. Ook hier bemerken we een vicieuze cirkel, omdat slaapproblemen piekeren kan uitlokken en visa versa. Sommige mensen zullen ook de reflex hebben meer in bed te blijven liggen, omdat ze moe zijn. Dit kan ook leiden tot een ander depressie symptoom, namelijk geen zin meer hebben om iets te ondernemen.
Eetproblemen
Eetproblemen horen ook bij de meest voorkomende depressie symptomen. Onder eetproblemen verstaan we zowel het overeten, als geen zin meer hebben om te eten. Welke van de twee je ook ervaart, dit is in veel gevallen geen gezonde balans en kan leiden tot andere problemen.
Deze eetproblemen kunnen ook een negatieve invloed hebben op je depressie. Als je namelijk meer gaat eten, kan het zijn dat je je na een tijdje niet meer goed in je vel voelt, omdat je bent aangekomen. Dit kan je zelfbeeld op een negatieve manier beïnvloeden.
Als je meer begint te eten, omdat je je depressief voelt, kan dit tijdelijk een opluchting geven. Je voelt je even beter. Dit gevoel zal echter niet lang blijven. Het is dus geen oplossing om meer te gaan eten om eventuele depressieve gevoelens tegen te gaan. Dit zal na een tijdje alleen een negatieve invloed hebben.
Gespannenheid
Een voortdurend gevoel van gespannenheid dat er dingen van jou verwacht worden, dat je stress ervaart. Dit is ook een symptoom van depressie. Waarom je de gespannenheid ervaart, kan verschillen van persoon tot persoon. Doorgaans hebben mensen met depressie het gevoel dat ze niet kunnen waarmaken wat van hen verwacht wordt. Daardoor zijn ze gespannen of gestresseerd, omdat ze toch aan deze verwachtingen willen voldoen.
Het kan zelfs zijn dat als je alleen bent, je gespannen bent. Je blijft gespannen, omdat je het gevoel hebt dat je onder druk staat. Enkele symptomen van deze gespannenheid zijn:
- Versnelde hartslag
- Lichaamspijnen
- Zweten
- Klamme handen
- Een benauwd gevoel
Door deze aanhoudende gespannenheid, kan het zijn dat je na een tijdje andere lichaamspijnen gaat ervaren. Door de gespannenheid span je namelijk je spieren op, zodat deze na een tijdje pijn gaan doen. Pijnen die je dan kan ervaren zijn bijvoorbeeld een drukkend gevoel op je borst of maagklachten. Ook hoofdpijn is een gevolg van aanhoudende spanning in ons lichaam.
Energieverlies
Zoals we reeds besproken hebben bij het symptoom slaapproblemen, kan je energieverlies ervaren bij depressie. Depressie symptomen resulteren vaak samen in energieverlies. Een combinatie van bijvoorbeeld geen zin meer hebben om iets te ondernemen, gespannenheid en een laag zelfbeeld kunnen leiden tot energieverlies. Als je energieverlies ervaart, merk je dat je weinig zin hebt om bepaalde activiteiten te ondernemen. Je ligt het liefst heel de dag in bed.
Omdat je een voortdurende gespannenheid ervaart, is de kans ook groot dat je niet graag dingen meer doet met je vrienden. Je bent bang om beoordeeld te worden. Omdat sommige mensen met depressie na de activiteiten piekeren over alles wat ze mis hebben gedaan, is het voor hen ook niet leuk om deze activiteiten te ondernemen. Als je dit herkent, is de kans groot dat je in dit geval de weg 'van de minste weerstand' zal kiezen en bijgevolg thuis zal blijven. Je hoeft je dan immers niet druk te maken over wat je verkeerd hebt gedaan en elimineert de kans om over de activiteit te piekeren.
Misschien lijkt dit op het eerste zicht een goede manier om piekeren te elimineren. Dit kan je brein tijdelijk rust geven. We bemerken echter dat veel mensen, in plaats van rust te ervaren, piekeren over andere dingen.
Traagheid of onrust
Naast de andere depressie symptomen kan het zijn dat je traagheid of onrust ervaart in je motorische functies. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je merkt dat je fysiek trager reageert op situaties of je reflex trager is. Het tegendeel kan echter ook waar zijn. Je kan het gevoel hebben dat je maar moeilijk kan stilzitten of dat je je lichaam niet goed kan controleren. Je lichaam gaat dan namelijk in een soort overdrive, waar jij de controle niet langer over lijkt te hebben.
Symptomen van traagheid in motorische functies kunnen bijvoorbeeld de volgende zijn:
- Uren voor je uit blijven staren
- De tijd voor uren uit het oog verliezen, terwijl je niets doet
Symptomen van onrust, wanneer je lichaam in overdrive gaat, kunnen de volgende zijn:
- Niet stil kunnen zitten
- Heel snel praten
- Snelle bewegingen maken met handen en voeten
Deze onrust wordt ook wel eens agitatie van motorische functies genoemd.
Minder of geen behoefte aan seks
Ook dit is één van de meest bekende depressie symptomen. Je libido kan erg dalen als je depressief bent. Je zit namelijk niet goed in je vel en wil de hele dag het liefst in bed liggen. Je hebt daarbovenop niet meteen een hoge dunk van jezelf, dus is het vaak moeilijk je volledig open te stellen naar je partner. Hiermee bedoelen we zowel geestelijk als lichamelijk. Dit kan een verlaagd libido veroorzaken of je minder zin geven in seks.
Symptomen van depressie: een gratis depressie test?
Mocht je graag weten welke van bovenstaande symptomen van depressie nu op jou van toepassing zijn, dan kan je hier onze gratis depressie test afleggen. Deze test geeft je meer uitleg over jouw persoonlijke situatie en wat je kan doen om deze symptomen van depressie aan te pakken.
