Het is moeilijk om te beslissen wanneer je stress je leven op een negatieve manier begint te beïnvloeden. Iedereen ervaart namelijk wel eens stress en stress kan bovendien een gezonde stimulans zijn. Maar wanneer slaagt onze weegschaal door en is er sprake van teveel stress?
Overmatige stress kan verschillende oorzaken hebben. Zo kunnen oorzaken van stress verschillen van situatie tot situatie. Oorzaken van stress kunnen daarboven ook nog eens verschillen van persoon tot persoon. Het is dus moeilijk om je vinger op de oorzaken van stress te kunnen leggen, aangezien deze dynamisch zijn.
Hoe kunnen we dan iets zeggen over de oorzaken van stress als ze zo hard verschillen? Er bestaat een model, waarmee overmatige stress uitgelegd wordt. Dit model praat niet over specifieke en persoonlijke oorzaken stress, maar geeft inzicht in wanneer het voor jou teveel wordt en gezonde stress dus ongezonde stress wordt.
Oorzaken stress uitgelegd
In vorige paragraaf vermeldden we reeds dat oorzaken stress kunnen verschillen tussen situaties en personen. Om je enkele voorbeelden te geven van oorzaken stress, vind je hieronder een lijst met daarop mogelijke oorzaken stress:
- Werktoename
- Stressvolle periode op het werk
- Renoveren van een huis
- Een sterftegeval
- Een scheiding
- Een overgangsfase van je kinderen
- Ziekte bij je kinderen
Het kan zijn dat voor jouw persoonlijke oorzaken van stress hier niet bijstaan, omdat we met deze lijst je proberen een overzicht te geven van wat oorzaken stress nu precies inhoudt.
Wil het nu zeggen dat bovenstaande voorbeelden van oorzaken van stress altijd zullen leiden naar een overmatig stressniveau? Nee! Net zoals andere mentale problemen gaat het om een combinatie van omgevingsfactoren en hoe je hiermee omgaat.
| Omgevingsfactoren + hoe je ermee omgaat => stress of geen stress |
Met omgevingsfactoren bedoelen we stressvolle situaties, zoals de voorbeelden van oorzaken van stress hierboven. Hoe je hiermee omgaat duidt op je reactie op deze situaties. Iedereen is anders en zal dus anders reageren vanuit zijn eigen overtuigingen en ervaringen. Het kan echter zijn dat je een reactie op deze stressvolle situaties geeft die niet zo gezond is voor je lichaam. Denk hier bijvoorbeeld aan te hard beginnen werken. Het kan zijn dat je hierdoor minder werkdruk ervaart, maar je lichaam en geest zullen wel lijden onder dit harde werk. Daarom introduceren we het weegschaalmodel om stress verder uit te leggen.
Een balans van oorzaken stress en positieve elementen in je leven
Het kan dus zijn dat je werkdruk verhoogt of je met andere oorzaken van stress te maken krijgt, maar dit leidt niet automatisch tot een stressreactie. Stress kan aanzien worden als een soort weegschaal. Het is nuttig deze weegschaal in balans te houden. Aan de ene kant van de weegschaal kan je oorzaken van stress terugvinden. Hier bevinden zich dus de situaties of elementen die voor jou persoonlijk stress uitlokken. Aan de andere kant van de weegschaal vindt je de situaties of elementen die je gelukkig maken. Deze dingen kikkeren je op en geven zin aan je leven. Dit kan bijvoorbeeld het volgende zijn:
- Sport
- Toffe collega's
- Een goede relatie
- Toffe vrienden
- Steun van je familie
Ook deze elementen kunnen voor iedereen verschillen. Wanneer de weegschaal in evenwicht is, zal de kans op overmatige stress kleiner zijn tegenover wanneer de weegschaal naar de kant van 'oorzaken stress' helt. Dit wil dus zeggen dat het oké is als werk of stressvolle situaties toenemen, zolang je maar genoeg positieve dingen in je leven hebt die deze stress kunnen opvangen. Als plots de oorzaken stress stijgen, maar toffe momenten met je partner of vrienden niet toenemen, kan de weegschaal overhellen naar 'oorzaken stress' en een overmatig stressniveau veroorzaken.
Moet de weegschaal altijd in evenwicht zijn?
Het is niet altijd even gemakkelijk deze weegschaal in evenwicht te houden. Het kan dus voorkomen dat de weegschaal doorslaat naar oorzaken stress. Als dit voor een korte periode is of op een laag niveau, kan dit doorgaans niet zoveel kwaad. Mocht je echter een intense of lange periode meemaken, waarin oorzaken van stress overheersen, kan dit voor een overmatig stressniveau zorgen. Op dat moment is het nuttig om hulp in te schakelen en stress actief aan te pakken. Dit kan door bijvoorbeeld je positieve elementen in je leven te verhogen of, als je stress al wat verder gevorderd is, een behandeling zoeken om actief aan de slag te gaan met je stress.
In het algemeen dienen draaglast en draagkracht elkaar te contrabalanceren. Zij moeten elkaar in evenwicht houden. De positieve dingen zullen ervoor zorgen dat de negatieve dingen niet zo’n grote impact zullen krijgen in ons leven. We kunnen dit ook voorstellen als een weegschaal, met aan de ene kant draaglast en aan de andere kant draagkracht.
Wil je graag weten wat jouw stressniveau is? Doe dan hier de gratis stress test!
