Autisme is een ontwikkelingsstoornis die valt onder de noemer 'autismespectrumstoornis'. Autisme lijkt steeds frequenter voor te komen. Als ouder zie je meestal wel dat een kind met autisme ietsje anders is dan de rest, maar weet je niet goed hoe en wat er nu de oorzaak van is. Autisme is vaak moeilijk om vast te stellen. Toch verloopt een diagnose doorgaans vlotter dan bij sommige andere stoornissen.
In dit artikel richten we ons op de symptomen, oorzaken, behandeling en ondersteuning van breedspectrum ASS.
Wat is autisme?
Autisme wordt gekarakteriseerd als ontwikkelingsstoornis. Dit wil zeggen dat de symptomen reeds aanwezig zijn vanaf kinderleeftijd. Autisme wordt gelinkt aan symptomen op volgende gebieden:
- Sociale adaptatie
- Communiceren en relaties
De symptomen en intensiteit van deze symptomen kan verschillen van persoon tot persoon.
Soorten autisme?
Autisme heeft natuurlijk verschillende uitingsvormen. Klassiek autisme is één soort van de autismespectrum stoornissen. Daarnaast bestaan nog verschillende andere autismespectrumstoornissen met gelijkaardige symptomen of waarbij problemen in gelijkaardige levensgebieden worden vastgesteld. Voorbeelden hiervan zijn:
- Asperger syndroom
- Pervasive Developmental Disorder Not Otherwise Specified (PDD-NOS)
- Rett-syndroom
Autisme valt tevens niet te verwarren met AD(H)D. AD(H)D is namelijk een gedragsstoornis en vertoont bijgevolg afwijkende symptomen van autisme. Wel kunnen de twee bij dezelfde persoon vastgesteld worden.
Symptomen autisme?
Communicatie en relaties
Ten eerste hebben mensen met autisme problemen met communicatie. Zo kunnen ze mensen te lang aanstaren of mensen onderbreken. Ze hebben hun eigen stijl van communiceren en kunnen afwijken van de 'aanvaardbare norm van communiceren'. Deze stijl van communiceren kan andere mensen ook ongemakkelijk maken, doordat ze bijvoorbeeld te lang iemand aankijken. Het tegengestelde kan echter ook waar zijn: geen oogcontact maken.
Bovendien kan het voor een kind met autisme reeds sinds jonge leeftijd moeilijk zijn in interactie te treden met iemand anders. Zo kunnen ze moeite hebben met lachen naar anderen, het groeten van anderen, maar zelfs met het uitwisselen van ideeën als ze klein zijn. Een kind weet bijvoorbeeld: 'als ik mijn armen uitstrek naar mijn ouders, pakken dezen mij op'. Dit is bij een kind met autisme moeilijker.
Daarenboven zijn kinderen met autisme vaak op zichzelf. Ze vinden het moeilijk zich in te leven in andere kinderen en volwassenen, waardoor ze soms 'vreemdere' reacties stellen. Ze geven soms 'ongepaste' reacties, omdat ze niet goed weten hoe reageren in zo'n situatie. Zo kan het voorkomen dat kinderen met autisme niemand opzoeken als ze triest zijn.
Hoe zit het met spelen bij kinderen?
Ook hiermee kunnen kinderen met autisme reeds op vroege leeftijd problemen vertonen. Ze communiceren anders en spelen graag ook alleen, wat tot isolatie kan leiden. Vaak begrijpen ze niet goed waar het spel om draait. Bovendien kunnen ze moeite hebben met situaties na te spelen en hun fantasie te gebruiken om te doen alsof. Dit maakt het voor hen moeilijker om samen te spelen met andere kinderen, die op die leeftijd bijna niets anders doen dan dingen naspelen of inbeelden.
Fixatie op één hobby
Vaak hebben mensen met autisme één hobby waar ze alles van kennen en zich voortdurend mee bezig houden. De hobby komt bijna in ieder gesprek naar boven en hij/zij lijkt dingen die gelinkt zijn aan de hobby ook beter te begrijpen. Zo kan iemand zich bijvoorbeeld fixeren op het verzorgen van vissen en bijgevolg alles over deze vissen kennen.
Repetitie en stereotiep gedrag
Kinderen met autisme houden van herhaling. Zo herhalen ze bijvoorbeeld graag een bepaald woord of fixeren ze zich op één hobby/interesse.
Komt autisme frequent voor met andere problemen/stoornissen?
Autisme komt vaak met andere stoornissen voor. We zien dat een combinatie tussen autisme en volgende problemen/stoornissen frequent voorkomen:
- Angst
- Paniekaanvallen
- Problemen met eten
- Zelfmutilatie
- Slaapproblemen
- Hyperactiviteit, zoals bijvoorbeeld bij ADHD
Oorzaken van autisme?
Breedspectrum ASS is een genetische beperking die aanwezig is van geboorte tot overlijden. Men is nog niet helemaal zeker over de oorzaken van deze ziekte. Toch zijn er al bepaalde richtingen. Zo denkt men dat het ontstaan van breedspectrum ASS mogelijk gerelateerd is aan een defect van één van de oxytocine receptoren.
Diagnose autisme volgens de DSM
Om te mogen spreken van een diagnose autisme moet er voldaan worden aan bepaalde voorwaarden. De DSM, het meest gekende diagnostisch handboek onder psychiaters en psychologen, hanteert volgende voorwaarden:
A. In totaal moeten minstens 6 symptomen zich vertonen ofwel minstens 2 van 1 en 1 symptoom van onderdelen 2 en 3.
1. Blijvende problemen m.b.t. communicatie en omgang in meerdere levensgebieden en contexten met minstens 2 van volgende symptomen. Volgende symptomen kunnen samen voorkomen:
- Problemen met sociaal-emotionele wederkerigheid. Dit kan verschillende gradaties aannemen.
- Problemen met non-verbale communicatie. Ook dit kan verschillende gradaties aannemen.
- Problemen met het maken, onderhouden en verstaan van relaties. Kan verschillende gradaties aannemen.
- Problemen met delen van activiteiten, doelen of plezier.
2. Het stellen van beperkt, repetitief gedrag. Dit kan zich uiten in zowel gedrag, activiteiten als interesses. Minstens één van onderstaande symptomen dient zich te manifesteren:
- Stereotiep of herhalende bewegingen, taal of gebruik van voorwerpen.
- Vasthouden aan egaliteit, zich niet flexibel opstellen wat bepaalde routines of patronen van verbaal of non-verbaal gedrag betreffen.
- Fixatie op gelimiteerde interesses, met abnormale focus of intensiteit.
- Te weinig of te sterk reageren op bepaalde sensorische gegevens of abnormale interesse in zintuiglijke gegevens van zijn/haar omgeving.
- Blijvende preoccupatie van bepaalde delen van voorwerpen
3. Problemen et communicatie door het stellen van minstens één van volgende symptomen:
- Afwezigheid of achterstand van gesproken taal (zonder dit proberen te compenseren met andere manieren van communiceren)
- Als er sprake is van communicatie, moeilijkheden in het opstarten en aanhouden van een gesprek met iemand anders
- Beperkt, herhaaldelijk en vreemd gebruik van woorden
- Problemen met fantasiespel of spelletjes, waarbij iemand geïmiteerd wordt. Dit moet aangepast zijn aan het ontwikkelingsniveau van het kind.
B. Abnormaliteit of achterstand m.b.t. het functioneren om minstens één van volgende contexten, waarbij problemen worden vastgesteld voor het kind 3 jaar oud is:
- Sociale interacties
- Spel dat gebruik maakt van symboliek en fantasie
- Taal met als doel te communiceren in sociale context
C. Symptomen mogen niet toe te schrijven zijn aan de stoornis van Rett of een desintegratiestoornis van de kinderleeftijd.
We dienen hier op te merken dat enkel een psychiater een diagnose mag stellen. Niemand anders is gekwalificeerd om een diagnose autisme te stellen.
Behandeling van autisme
Momenteel bestaat er nog geen eensgezinde behandeling tegen breedspectrum ASS. Men is echter aan het werken aan een therapie rond het oxytocine mechanisme. In afwachting bestaan er reeds andere technieken die je kunnen helpen bij het aanpakken van risicofactoren van autisme, zoals bijvoorbeeld stress, en bij het leiden van een evenwichtiger leven.
Er bestaan bepaalde methodes die je kunnen ondersteunen als je lijdt aan breedspectrum ASS. Zo bestaan er verscheidene therapeutische technieken die je helpen bij het minimaliseren van stress en andere risicofactoren en die je helpen bij het aanleren van basistechnieken om je productiviteit en evenwichtigheid te vergroten. Deze technieken worden soms ook gehergroepeerd onder bepaalde programma's voor autisme en breedspectrum ASS.
- Stressvermindering, indien stress een negatieve invloed heeft op je geluk en kwaliteit van leven
- Het aanleren van nieuwe, positieve gewoontes. Soms hebben mensen met breedspectrum ASS last van kleine, ontbrekende vaardigheden. Het programma helpt je hier deze vaardigheden om te bouwen tot gewoontes
Wat kan Mijn Kwartier voor jou doen?
Samengevat, kan het programma van Mijn Kwartier je helpen bij:
- Aanvaarding van symptomen. Niet alle symptomen kunnen aangepakt worden. Aanvaarding is een belangrijk en zinvol proces in therapie, dat op zijn beurt kan leiden tot minder stress en depressieve klachten
- Aanpakken van stress en problemen die stress in stand houden. Op die manier werk je indirect aan het minimaliseren van risicofactoren breedspectrum ASS, die symptomen in stand houden
- Aanleren van basisvaardigheden, zoals vooruit plannen, prioriteiten stellen, oplossingsgericht denken, ... om je levenskwaliteit en doelgerichtheid te vergroten
Autisme? Doe de stresstest!
Wil je graag weten hoe jij stress kan elimineren en een evenwichtiger leven kan leiden? Wil jij weten hoe je door het elimineren van stress de intensiteit van jouw symptomen kan aanpakken?
Doe dan hier de gratis stresstest! Na het afleggen van de test krijg je een video van Dr. Paul Koeck die meer toelichting geeft over je scores en hoe wij je kunnen helpen!
