Obsessief-compulsieve dwangstoornis, ook wel OCD, is een variant van angst waarbij men herhalende dwanggedachtes en/of -handelingen ervaart. Deze gedachtes of handelingen vind je zelf vervelend en zelfs onnodig, toch kan je het niet laten ze uit te voeren. Je kan het maar niet loslaten. Ondanks je weet dat deze gedachtes en handelingen niet op zijn plaats horen, kan je er geen afstand van doen. Het ervaren en uitvoeren van deze handelingen en gedachtes kan een ernstig lijden en angstig gevoel uitlokken.
Wat zijn de symptomen van obsessief-compulsieve dwangstoornis?
Om een diagnose obsessieve-compulsieve dwangstoornis te mogen stellen, moet aan volgende criteria voldaan worden volgen de DSM-IV:
- De persoon in kwestie ervaart dwanggedachtes of verricht frequent dwanghandelingen.
- De persoon in kwestie is er zich van bewust dat deze gedachte en handelingen onnodig zijn.
- Het uitvoeren en hebben van dwanggedachtes en/of dwanghandelingen veroorzaakt een significant lijden. Het vergt veel tijd en interfereert met verschillende levensgebieden.
Als we spreken over dwanghandelingen bedoelen we handelingen die je telkens op dezelfde manier dient uit te voeren. Deze handelingen herhalen zich telkens. Bijvoorbeeld het aantal keren en hoe je je handen moet wassen nadat je naar het toilet bent gegaan.
Als aan volgende criteria voldaan wordt, mogen we spreken over dwanghandelingen:
- Je wordt gedwongen door een dwanggedachte tot het uitvoeren van de handeling
- De handelingen hebben als doel lijden of angst te voorkomen of verminderen.
- De gedragingen hangen echter niet samen met het gewilde doel of zijn overdreven.
Dwanggedachtes zijn gedachtes die telkens terugkeren onder de vorm van een idee, impuls of voorstelling. Vaak proberen mensen deze gedachtes te onderdrukken door te denken aan iets anders of iets anders te doen. Je weet dat je zelfs deze gedachtes hebt geproduceerd en ze je niet aangepraat zijn.
We mogen spreken van dwanggedachtes, ook wel eens obsessies genoemd, als er aan volgende condities voldaan wordt:
- We mogen spreken van een herhalende en hardnekkige gedachte, impuls of voorstellingen. Dit wordt ervaren als iets dat wordt opgedrongen of dat onnodig is.
- Deze gedachtes veroorzaken een significant lijden.
Doorgaans gaan obsessieve gedachtes en/of handeling over volgende onderwerpen:
- Obsessies over religie, seks en het lichaam
- Rangschikken en ordening op symmetrische manier
- Kuisen en wassen
- Verzamel- en hamstergedrag
Wat zijn de subtypes van obsessief-compulsieve dwangstoornis?
Aan de hand van het al dan niet ervaren van dwanggedachtes en/of dwanghandelingen, kunnen we 3 verschillende types van obsessief-compulsieve dwangstoornis onderscheiden:
- Obsessief-compulsieve dwangstoornis betreffende dwanggedachtes
- Obsessief-compulsieve dwangstoornis betreffende dwanghandelingen
- Obsessief-compulsieve dwangstoornis betreffende zowel dwanggedachtes als dwanghandelingen.
De laatste vorm van obsessieve-compulsieve dwangstoornis komt het vaakst voor, omdat dwanggedachtes vaak dwanghandelingen uitlokken.
Wat zijn mogelijke gevolgen van obsessief-compulsieve dwangstoornis?
Net zoals andere varianten van angst heeft een obsessief-compulsieve dwangstoornis een grote invloed op je geluk en leven. Een obsessieve-compulsieve dwangstoornis heeft voornamelijk invloed op het sociaal functioneren, het eigen functioneren en het prestatiegericht functioneren. Door de voortdurende herhaling van gedachtes en handelingen kan het zijn dat je leuke dingen mist, niet goed kan studeren, of dat je zelfs situaties gaat vermijden, omdat je weet dat ze deze handelingen en gedachtes triggeren. Na een tijdje kan dit een serieuze invloed hebben en eventueel depressieve symptomen veroorzaken.
Ook voor mensen in je omgeving kan je obsessief-compulsieve dwangstoornis gevolgen hebben. Soms kunnen de gedachtes en handelingen veel eisen van je dierbaren, omdat zij betrokken worden in deze handelingen.
Comorbiditeit met obsessief-compulsieve dwangstoornis?
Soms komt een obsessief-compulsieve dwangstoornis ook voor met andere mentale en lichamelijke ziektes. Voorbeelden van stoornissen die samen met een obsessief-compulsieve dwangstoornis kunnen voorkomen zijn de volgende:
- Depressie
- Middelenmisbruik
- Eetstoornis
- Epilepsie
- Huidirritaties ten gevolge van wasdrang
Doe de angst test!
Wil je weten of ook jij angst symptomen ervaart en wat jouw lijden onder eventuele dwanggedachtes en dwanghandelingen is? Doe dan hier de gratis angst test, die tevens depressie en stress in kaart brengt.