De specifieke fobie, ook wel enkelvoudige fobie, is vorm van een angststoornis. Als je aan een specifieke fobie lijdt, ervaar je een duidelijke angst die maar niet lijkt weg te gaan. Je weet tevens dat deze angst overdreven en onnodig is. Je zou er eigenlijk geen angst voor moeten ervaren. De angst wordt uitgelokt door een bepaalde situatie of zelfs een bepaald voorwerp.
Als je last hebt van een specifieke fobie komt dit meestal reeds tot uiting op een jonge leeftijd. Rond de latere puberjaren kan een specifieke fobie beginnen opkomen. Net omdat deze specifieke fobie vroeg begint, duurt het verloop van deze specifieke fobie langer.
Wat zijn de symptomen van specifieke fobie?
Bi het ervaren van een specifieke fobie ervaren we angst voor een bepaalde situatie of zelfs voorwerp. De volgende symptomen, beschreven door de DSM-IV-TR, gaan over de specifieke situatie die jij persoonlijk ervaart:
- Als je in contact komt met de situatie, of bij het denken aan de situatie, ontstaat er een duidelijke angst, waarvan je weet dat ze overdreven is.
- Als je met de situatie in contact komt, veroorzaakt dit bijna altijd onmiddellijk angst, wat eventueel kan resulteren in een paniekaanval.
- Je weet dat de angst die je ervaart overdreven en onredelijk is.
- De situaties die angst uitlokken leiden ofwel tot vermijdingsgedrag ofwel tot hevige angst.
- Er moet sprake zijn van een significant lijden, veroorzaakt door de angst. De angst moet tevens een belemmering vormen op je dagelijks functioneren.
- Mocht je jonger zijn dan 18 jaar, moeten deze symptomen voor minstens 6 maanden aanwezig zijn.
Subtypes van specifieke fobie?
Een specifieke fobie is dus een soort angststoornis waarbij we angst ervaren voor een bepaald voorwerp of situatie. De voorwerpen of situaties die de specifieke fobie kunnen triggeren werden opgedeeld in 5 subtypes.
- Specifieke fobie voor dieren ofwel dierfobie. Hierbij word je angstig als je in contact komt met insecten of dieren.
- Specifieke fobie betreffende de natuur. Situaties uit de natuur zoals stormen, water, ... kan angst uitlokken.
- Specifieke fobie betreffende bloed, injecties en letsels. Hierbij word je angstig als je een wonde ziet of als je bloed ziet. Tevens word je angstig als je een injectie moet krijgen of als je andere indringende medische operaties moet ondergaan.
- Specifieke fobie voor specifieke situaties, ook wel situationele fobie genoemd. Dit houdt angst voor specifieke situaties in zoals bijvoorbeeld vliegtuigen, bussen, liften, ... Specifieke fobie betreffende prikkels die kunnen leiden tot overgeven, licht gevoel, misselijkheid of een ziekte. Hieronder valt tevens de angst om flauw te vallen in een omgeving met muren of andere steungevende voorwerpen.
Wat zijn mogelijke oorzaken van een specifieke fobie?
Omtrent de oorzaken van een specifieke fobie weten we nog niet zoveel. Wat we wel kunnen meegeven is dat er vaak een interactie van biologische en omgevingsfactoren in het spel moeten zijn eer we mogen spreken van een specifieke fobie.
Wat biologische factoren betreft hebben we geslacht en erfelijkheid. Vrouwen hebben namelijk veel meer kans op het ervaren van een specifieke fobie. Tevens kan een deel van een specifieke fobie verklaard worden door erfelijkheid, al is dit deel echter zeer klein. Wat dus de grootste invloed zal hebben op het ontstaan van een specifieke fobie zijn de omgevingsfactoren.
Mensen die bijvoorbeeld een lager opleidingsniveau hebben en daarbovenop een lager inkomen hebben meer kans op het ervaren van een specifieke fobie. Als je eventueel werkloos bent, is de kans ook hoger. Naast economische factoren is het ervaren van bepaalde ingrijpende gevaren ook een grote oorzaak van een specifieke fobie. Als je op deze situatie met angst hebt gereageerd of als er mogelijks een trauma aanwezig is, kan dit een specifieke fobie doen ontstaan. Ervaringen en ingrijpende situaties zijn hier dus belangrijk.
Wat zijn de gevolgen van een specifieke fobie?
Een specifieke fobie veroorzaakt telkens een significant lijden op de persoon in kwestie. Dit lijden kan na een tijdje ook andere mentale stoornissen in de hand werken, zoals bijvoorbeeld een depressie. Sociale relaties en hobby's kunnen mogelijks ook beginnen lijden onder de fobie. Een specifieke fobie kan een grote invloed uitoefenen op verschillende levensgebieden en zo dus je leven 'controleren'. Door de vermijding van de situatie die angst uitlokt kan je je dus gevangen voelen en het gevoel hebben dat je angst je leven bepaalt.
Een specifieke fobie behandelen?
Een specifieke fobie kan behandeld worden door middel van specifieke therapeutische technieken. Deze technieken gaan samen met jou op zoek naar wat de angst triggert en hoe je angst kan verminderen door middel van gedachteherstructurering. Mijn Kwartier is een online zelfhulpprogramma dat je begeleidt aan de hand van deze therapeutische technieken om je angst te verminderen. Werk dus dagelijks aan je angst om zo zelf je leven weer in handen te nemen!
Ben je op zoek naar een test?
Wil je graag weten welke angst symptomen op jou van toepassing zijn en welk soort lijden ze veroorzaken in je leven? Leg dan hier onze gratis angst test af!